De hervorming van het juridisch onderwijs door AI

“Slechts 15% van de juristen in de regio Azië en de Pacifics vindt dat juridische opleidingen mogen blijven zoals ze zijn.”

In de hele regio Azië en in de Pacifics klinkt dezelfde boodschap: het juridisch onderwijs moet op de schop. Uit een groot onderzoek van LexisNexis en ALITA onder bijna 300 juristen blijkt dat amper 15% van de respondenten vindt dat het juridisch curriculum ongewijzigd mag blijven. Driekwart pleit voor directe en fundamentele hervormingen. Niet omdat AI ooit impact zal hebben, maar omdat studenten, kantoren én cliënten dat nú al merken.

Wat willen juristen wél van juridische opleidingen?

De onderzoekers vroegen respondenten uit onder andere Singapore, Australië, India, Hongkong en Maleisië naar hun visie op de toekomst van juridische opleidingen.

Wat blijkt?

• 74% wil dat opleidingen AI en LegalTech actief integreren in het curriculum.
• 85% van de bedrijfsjuristen vindt dat opleidingen daar nu te weinig aan doen.
• 62% vindt dat opleidingen óók zittende juristen moeten bijscholen in AI-gebruik.
• 50% ziet een rol voor opleidingen in het ontwikkelen van AI-ethiek en richtlijnen.
• Slechts 15% wil vasthouden aan het klassieke model van hoorcolleges en juridische dogmatiek zonder technologie of praktijkinzicht.

Wat hierbij opvalt: vooral bedrijfsjuristen lijken verder te kijken dan advocaten. Zij verwachten van opleidingen dat ze niet alleen de juridische denkers van morgen vormen, maar ook vandaag bijdragen aan de innovatiekracht van juridische teams.

Verschillen tussen landen: van conservatief tot vooruitstrevend

De roep om hervorming klinkt breed, niet ieder land denkt hetzelfde over hoe dit vorm te geven:

Singapore

• Verplichte vakken over LegalTech, data en AI in het curriculum van NUS en SMU.
• Nationaal programma voor her- en bijscholing met behulp van generatieve AI.
• Ontwikkeling van een promptbibliotheek voor advocaten.

Australië

• Praktijkgerichte AI Clinics op universiteiten in samenwerking met kantoren.
• LawTech Hub ondersteunt startups en leidt studenten op in samenwerking met bedrijven.
• Toch maakt slechts 30% van de studenten in kleinere opleidingen kennis met LegalTech.

India

• Meer dan 800 LegalTech-startups en incubators
• Topuniversiteiten starten AI-labs en multidisciplinaire programma’s.
• Tegelijk blijft technologie voor veel studenten buiten bereik door infrastructuurproblemen en fragmentatie.

Hongkong

• HKU’s LITE Lab is koploper in experimenteel onderwijs met juridische AI.
• Het ministerie van Justitie ontwikkelt een nationaal roadmap voor LawTech-integratie.
• Desondanks voelt meer dan 1 op de 3 juristen zich nog totaal niet voorbereid.

Waar wringt het?

Hoewel de roep om verandering breed gedragen wordt, zijn er drie structurele knelpunten:

1. Gebrek aan praktijkkennis over AI Docenten kennen het juridische werkveld vaak goed, maar niet de dagelijkse realiteit van AI-tools in due diligence, e-discovery of contractanalyse.
2. Te weinig samenwerking met de praktijk Slechts enkele opleidingen, zoals Stanford (VS) of HKU (Hongkong), betrekken advocaten, legal engineers en techbedrijven actief bij onderwijsontwikkeling.
3. Technologie wordt vaak gezien als optioneel Veel curricula behandelen AI als bijzaak, terwijl het in de praktijk een kerncompetentie wordt, zeker voor jonge juristen.

Wat kunnen we hiervan leren in Nederland?

Hoewel dit onderzoek zich richt op Azië en de Pacific, zijn de conclusies bijzonder relevant voor Nederland. Ook hier zitten juridische opleidingen midden in een onvermijdbare herpositionering vanwege AI.

De lessen uit dit onderzoek zijn duidelijk:

• Geef technologie een centrale plek in de opleiding.
• Werk structureel samen met kantoren, bedrijfsjuristen en LegalTech-bedrijven.
• Maak van opleidingen leer- én innovatielabs, waar AI-ethiek, prompttechniek en LegalTech-oplossingen niet alleen onderwezen, maar ook ontwikkeld worden.
• Investeer in bij- en nascholing.

Conclusie: zonder AI in het curriculum, geen toekomstbestendige jurist

De ALITA-studie laat zien dat traditionele juridische opleidingen onder druk staan. Niet omdat juristen technologie blind omarmen, maar omdat ze zien dat AI het juridische werkveld fundamenteel verandert. Wie juristen wil opleiden die klaar zijn voor deze realiteit, moet het curriculum daarop afstemmen.

Voor Nederlandse opleidingen ligt hier een urgente opdracht. AI is geen apart vakje, maar een lens waardoor het hele juridische werkveld verandert. Hoog tijd om het juridisch onderwijs daarop in te richten, met visie, lef en samenwerking.