2025: het jaar van de Frontier Firm en waarom elke jurist zich moet voorbereiden op AI-collega’s

“Er ontstaat een nieuw organisatiemodel dat intelligentie van machines combineert met menselijk oordeelsvermogen. Systemen worden AI-gedreven, maar blijven geleidt door mensen.”

De manier waarop kenniswerk georganiseerd is, loopt vast. Werknemers worden gemiddeld 275 keer per dag onderbroken, 60 procent van de vergaderingen is ongepland en berichten na werktijd nemen fors toe. Tegelijkertijd geven vier op de vijf werknemers aan structureel tijd of energie tekort te komen voor hun werk, terwijl de productiviteitsdruk blijft stijgen.

Microsoft onderzocht hoe AI deze knelpunten verandert. Hun nieuwe jaarlijkse rapport, de Work Trend Index 2025, laat zien dat we aan het begin staan van een fundamentele verschuiving: organisaties transformeren richting de zogeheten Frontier Firm. Dit is een nieuw organisatiemodel waarin AI en mensen samenwerken als hybride teams, met schaalbare digitale collega’s die zelfstandig werk uitvoeren.

Onderzoeksmethode en achtergrond

Voor het rapport analyseerde Microsoft:

• Antwoorden van 31.000 werknemers in 31 landen, verdeeld over medewerkers, managers en leiders.
• Data van Microsoft 365-gebruik (zoals interrupties, werktijden, vergaderingen).
• Wereldwijde LinkedIn-trends en interviews met AI startups, academici en bedrijven.

De kernvraag: hoe verandert kenniswerk in een wereld met ‘AI op afroep’?

Wat is een Frontier Firm?

Een Frontier Firm is een organisatie die:

• AI inzet als schaalbare bron van intelligentie (“intelligence on tap“).
• Teams vormt met mensen én AI-agenten die zelfstandig taken uitvoeren.
• Elke medewerker de rol geeft van agent boss: iemand die AI aanstuurt, beoordeelt en optimaliseert.

Deze agent bosses zijn dus geen IT’ers, maar bijvoorbeeld juristen, marketeers of beleidsadviseurs die AI inzetten als digitale collega en deze aansturen. De AI-agenten kunnen zelf teksten opstellen, analyses uitvoeren of klantinteracties beheren. Voor juristen betekent dit: leren prompten, redeneringsfouten herkennen, AI bijsturen en resultaat beoordelen.

Hoewel dit futuristisch klinkt, blijkt uit het onderzoek:

• 24% van de bedrijven heeft AI organisatiebreed uitgerold.
• 81% verwacht binnen 18 maanden AI-agenten breed te integreren.
• 82% van de leiders ziet 2025 als kanteljaar voor strategie en operatie.

Waarom deze verschuiving nu plaatsvindt

AI is niet langer een tool om werk te versnellen. Het is een antwoord op structurele overbelasting. Naast de 275 dagelijkse interrupties groeit het aantal berichten buiten werktijd jaarlijks met 15%. Ook het aantal vergaderingen na 20.00 uur stijgt. Geen wonder dat 52 procent van de leiders hun werk als chaotisch ervaart.

Tegelijk ontstaat een zogeheten capacity gap: bedrijven vragen meer dan mensen aankunnen. Volgens Microsoft is digitale arbeid in de vorm van AI-agenten een nieuwe kernbron van waarde. Zo blijkt uit het onderzoek dat er vooral wordt gekozen voor AI vanwege de 24/7 beschikbaarheid (42%), de snelheid en kwaliteit (30%) en het onbeperkt aantal ideeën dat wordt gegenereerd (28%). Dit laat zien dat AI niet wordt gebruikt om menselijke kwaliteiten te vervangen, maar om ze te versterken.

Drie fasen richting de Frontier Firm

1. AI als assistent: elke medewerker krijgt hulp bij bestaande taken.
2. Human-agent teams: AI-agenten voeren zelfstandig werk uit onder menselijke regie.
3. Mens stuurt, AI voert uit: agenten beheren hele processen, mensen sturen alleen bij waar nodig.

Organisaties kunnen zich in meerdere fasen tegelijk bevinden. In een juridische context betekent dit bijvoorbeeld dat een AI reeds documenten opstelt, terwijl de jurist nog zelf de eindcontrole doet.

Nieuwe rollen, nieuwe structuren

De klassieke organisatiestructuur met afdelingen en functies wordt ingeruild voor een Work Chart: een dynamisch organisatiemodel waarin teams zich vormen rondom doelen. AI-agenten leveren ondersteuning als redacteur, onderzoeker of analist. Mensen geven richting en oordelen. Een nieuwe organisatiemetriek die hierbij hoort, is de zogeheten ‘human-agent ratio’: hoeveel agenten zijn er nodig per functie, en hoeveel menselijke begeleiding is optimaal?

Deze verschuiving brengt ook nieuwe functies met zich. Frontier Firms:

• Overwegen het aanstellen van AI-agent specialisten (32%) en managers van hybride teams (28%).
• Investeren in trainingsprogramma’s voor agent bosses.
• Herontwerpen werkprocessen met als uitgangspunt dat AI taken zelfstandig uitvoert.

Twee praktijkvoorbeelden: Accenture en Wells Fargo

Accenture ontwikkelde een AI-agent die automatisch achterstallige betalingen opvolgt. Waar medewerkers eerder tijd kwijt waren aan herinneringen en opvolging, neemt de AI-agent dat nu grotendeels over. Resultaat: versnelde incasso en direct rendement.

Wells Fargo zette een AI-agent in voor 35.000 bankmedewerkers die klantvragen beantwoorden. De gemiddelde zoektijd daalde van 10 minuten naar 30 seconden. Inmiddels verloopt 75% van de interne zoekopdrachten via de AI-agent. Dit verhoogt klanttevredenheid en vermindert interne werkdruk.

Medewerkers bij Frontier Firms ervaren dit ook concreet: 71% zegt dat hun organisatie floreert (tegenover 37% wereldwijd), 55% kan meer werk aan (tegenover 20%) en 90% geeft aan betekenisvol werk te doen (tegenover 73%).

Wat kun je nu doen?

Microsoft geeft drie concrete adviezen:

1. Start met je eerste digitale medewerker
   Begin met eenvoudige taken. Laat AI meedraaien in je team, geef duidelijke opdrachten en evalueer de output.
2. Bepaal de human-agent verhouding
   Welke processen kun je automatiseren, en waar is menselijke nuance vereist? Denk aan ethische beslissingen, strategie en klantcontact.
3. Schaal op zodra het werkt
   Werkt het goed bij compliance of klantvragen? Breid dan snel uit. Deel kennis, train collega’s en maak AI onderdeel van het dagelijkse werk.

Conclusie: dit is geen toekomstmuziek

2025 is het jaar waarin de Frontier Firm werkelijkheid wordt. AI-agenten, human-agent teams en de opkomst van de agent boss veranderen hoe we werken.

Voor juristen betekent dit: leer AI begrijpen, benutten en beoordelen. De toekomst ligt in samenwerking tussen juridische expertise en digitale capaciteit. Wie zich daarin ontwikkelt, blijft relevant. Wie wacht, loopt achterstand op.

Het rapport van Microsoft kan hier worden gevonden. Zoals te verwachten is dit tot stand gekomen met behulp van AI. Microsoft gebruikte, onder menselijke supervisie, eigen agenten uit Copilot Studio voor data-analyse, visualisaties en redactiewerk. Of zoals Microsoft het rapport zelf afsluit:  “De vraag is niet óf AI het werk zal veranderen, maar hoe snel wij bereid zijn om mee te veranderen.”